Een gay way om iemand aan de haak te slaan
Grindr werd in 2009 in de Verenigde Staten ontwikkeld door Joël Simkhai : ze betekent een technologische revolutie met duizelingwekkende gevolgen voor de homo cultuur. De technologische vondst bestaat uit een combinatie van functies – we zitten volop in het smartphone tijdperk : deze van een dating site met een GPS. Wanneer je de applicatie opent, verschijnt er op je scherm een op afstand gerangschikte mozaïek van profielfoto’s van gebruikers die in je nabijheid zijn. Naast het bekijken van de profielfoto kan je niet alleen de voorstelling van de gebruiker consulteren dat op basis van een voorgeprogrammeerd sjabloon werd ingevuld; je kan ook berichten en foto’s versturen, of ongewenste contacten blokkeren. Enkele cijfers tonen aan welke plaats Grindr in het leven van velen uit de gemeenschap van homo’s, biseksuelen en bicurieuzen heeft ingenomen: tien en een half miljoen gebruikers (voornamelijk in de VS en de EU) spenderen gemiddeld vierenvijftig minuten per dag op de applicatie, wat meer is dan de duur dat men zich op Facebook onledig houdt (veertig tot zevenenveertig minuten). Een waar fenomeen, Grindr, dat onlangs een modeshow organiseerde dat rechtstreeks op de app te volgen was en dat ook gebruikt wordt voor commerciële en preventieve publiciteit (vooral op het vlak van seksuele gezondheid). De keerzijde van de medaille daarentegen, is dat de applicatie ook aangewend wordt door homohaters en in sommige landen ook door de politie die homoseksuelen wil opsporen of aanhouden.
Sébastien, bijna twintig, is in analyse. Zoals vele andere jongeren, heeft hij moeite om zich in de betekenaar « homoseksuelen » terug te vinden. « Dat betekent niets ! Wanneer we ons zo voorstellen, zijn we voor vele mensen niets meer dan mannen die met mannen slapen en ons wezen schijnt te verdwijnen achter die beperkende visie. Ja, ik hou van mannen, seksueel en emotioneel, maar ik heb ook heel wat kenmerken die niets te maken hebben met wie ik intiem omga ! »
Niemand ontsnapt nochtans aan het spel van de classificaties. Zo is er de homo cultuur die de gebruikelijke categorieën op het vlak van gender (mannelijk, vrouwelijk, transgender, intersex, enz.), anti-gender (queer, transpédégouine[1]) of objectkeuze (hetero, homo, bi, etc.) vooropstelt. Ze voegt er hun ’stammen’ [tribus]aan toe (twink, Adonis, bear – baardig en behaard, geek, poz – met HIV levend, cleancut – besneden, en vele andere). Het is precies op basis van deze categorieën, deze normen, dat Grindr de preselectie uit zijn klandizie maakt. Zo worden niet minder dan twaalf keuzes voorgesteld. De gebruikers kunnen er maximum drie kiezen, als poging tot becijfering [chiffrage] van manieren van genieten tot men de kleinste gemene deler bereikt. Daaraan worden de fysieke criteria toegevoegd (kleur van ogen en haar, maat, gewicht, lichaamsbouw – mager, potig, zwaarlijvig, gespierd, enz.) maar ook etniciteit, serologisch statuut (seropositief, seronegatief, in preventieve behandeling, enz.). Deze normen zijn vooral commercieel: de standaardisatie van de profielen faciliteert de consumptie. Er is weinig plaats voor een gepersonaliseerde beschrijving van zichzelf; het aantal karakters is beperkter dan in een tweet. Drie types foto’s keren voortdurend terug: selfies, gespierde bovenlichamen en fitness poses. Deze normalisering wordt zowel door de app als door de gebruikers ervan aangemoedigd en ze is aanwezig in de inhoud van de private berichten. Een tiental standaardzinnen worden gebruikt om de conversaties op gang te brengen. Een uitwisseling van intieme foto’s volgt al snel.
Naast dit systeem is er de homo site PlanetRomeo die zijn gebruikers voortaan meer ruimte biedt voor het schrijven van vrije teksten. De vermenigvuldiging van foto’s nodigt ertoe uit meer dan een lichaamsdeel te delen. Ze laat toe iemands voorkeuren en activiteiten beter uit te drukken. Deze verschillen brengen Sébastien ertoe een onderscheid te maken tussen de app to fuck (Grindr) en de app to meet (PlanetRomeo). De standaardisatie en de algoritmes vergemakkelijken de vluchtige seksuele contacten: neuken zonder zoeken of praten. Ondanks verschillende ontmoetingen sinds hij de app to meet ontdekte, is hij nog geen enkele keer verliefd geworden op een man waarover hij al zoveel dacht te weten te zijn gekomen voor de eerste date plaatsvond. Waarom toch, is het net op een man waarover hij niets wist en die hij alleen maar over de vloer kreeg om zijn app to fuck streefdoelen te bereiken, dat hij hopeloos verliefd schijnt te zijn geworden?!
Een dergelijke codering van de libido is niets anders dan een schaamlapje voor de seksuele non-verhouding. Sébastien, die nog veraf staat van het doorlopen van de grote ronde van zijn identificaties en van het uitspreken van de structuur van zijn fantasme, kan het vooralsnog maar vaststellen.
Vertaling: Glenn Strubbe
Revisie: Joost Demuynck
[1] Franse tegenhanger van queer.
