Édito My Way 8 : Luchtgaten boren in de anonieme muur van een in cijfers uitgedrukte wereld
Eurocraten kondigen een “perfecte storm” over Europa aan [1], waarmee ze, zonder twijfel zonder het te weten, de woorden van Jacques-Alain Miller in Le Point van 18 augustus 2011 bevestigen[2]. De wetenschap, zo zei hij, is een razernij die de ganse mensheid doet kantelen. “Onze bestaansvoorwaarden zullen omwentelingen ondergaan die door de ziel snijden, want de ziel heeft het best moeilijk om gelijke tred te houden.” We ondervinden dit reeds in heel wat kwesties op deze aardbol.
Deze funeste razernij sleept in zijn kielzog een andere razernij mee, een wetgevende razernij die er niet voor moet onderdoen.
Er gaat inderdaad geen dag voorbij zonder een storm van bureaucratische reglementeringen die door “experts” van allerlei slag worden geproduceerd. Het kunstmatig karakter ervan als zijnde een assemblage die wezenlijk uit betekenaars bestaat, wordt steeds meer ontbloot. Deze machteloze wetgevende machinerie waaruit elk verlangen uitgesloten is, slaat op hol zoals een gek paard. Vereenvoudigingen, controles, verdenkingen en bedreigingen zijn de meesterwoorden geworden van die oncontroleerbare wildgroei. De “wapens van grootschalige desinformatie”[3] fascineren en kneden de westerse publieke opinies. Hun troepen bezetten voortaan het terrein van het politiek debat. De imperatieven van rendabiliteit die naast deze van de sociale zekerheid opgehesen zijn, worden hoog in het vaandel gedragen, ongeacht de prijs, zelfs de prijs van het opofferen van het intieme, van het spreken en van het verlangen.
Deze nooit eerder geziene brutaliteit raakt de psychoanalyse op directe wijze, en viseert ze zelfs. We hebben dit op zeer concrete wijze ondervonden deze laatste weken in Frankrijk en België, zoals elders in het verleden.
Maar de psychoanalyse heeft haar laatste woord nog niet gezegd. Ze is niet bereid om zich over te geven, want, van het genot, daar weet zij een heleboel van af. Levendiger dan ooit is ze druk in de weer, op alle fronten, in alle talen; getuige daarvan dit nummer van My Way, dat georiënteerd wordt door de vragen van de Europese politiek waarvan Solenne Albert, Éric Zuliani, Paola Bolgiani, Raffaele Calabria en José R. Ubieto zich tot geëngageerde woordvoerders maken.
Tegenover die blinde normen toont elkeen ons hoe de psychoanalyse de taal ontvangt van degenen die zich met een “discreet broederschap” tot haar richten en hoe ze vandaag, met een niet aflatende energie, woorden die raken aanscherpt, net zoals de ongeziene manieren van binnensluipen tussen die procedures, om, keer op keer, luchtgaten te boren in de anonieme muur van een in cijfers uitgedrukte wereld.
[1]Woorden van Joseph Muscat, Maltese Eerste Minister, opgenomen in Le soir van12 januari 2017, met betrekking tot het Maltese voorzitterschap over het werk van de EU.
[2] Miller J.-A., « Les prophéties de Lacan », Le Point, 18/08/2011. http://jonathanleroy.be/wp-content/uploads/2015/11/Jam-Les-proph%C3%A9ties-de-Lacan.pdf
[3] Miller J.-A., « Lacan et la politique », Cités, n°16, p. 115. https://www.cairn.info/revue-cites-2003-4-page-105.htm
Vertaald door Els Van Compernolle
