Editorial My Way 22 : Segregatie, subversive, separatie
Lacan voorspelde reeds lang geleden de toenemende effecten van segregatie in onze postmoderne wereld. In de afgelopen jaren volgen die effecten mekaar steeds sneller op. Door hun omvang en de ravages die ze veroorzaken, schieten we plots wakker. Maar tegelijk maken ze ons duizelig, alsof we verstrikt raken in een spiegelbeeld.
Wat opvalt in de bijdragen van dit 22ste nummer van My Way, is dat we achter deze effecten van segregatie en verwerping een gemeenschappelijke drijfveer kunnen ontwaren: “Iedereen gelijk”. Dat kan de vorm aannemen van de “humanimiteit”, aldus het mooie neologisme van Eugenio Díaz Massó, oftewel de «unanieme humaniteit», die inhumaan maakt, die ontmenselijkt ; het kan zich voordoen in de gedaante van de «veruberisering » van de maatschappij, ook een vrij nieuwe betekenaar die Benoit Delarue ons voorstelt en waarvan het principe van de «onderlinge evaluatie » impliceert dat nu iedereen iedereen evalueert; of, zoals Aurélie Pfauwadel opmerkt, het kan verschijnen als een volledig imaginair verlangen naar gelijkheid tussen de geslachten, dat in de plaats komt van een segregatie die gekoppeld was aan het symbolische.
De weerbots is onvermijdelijk: verwerping van het verschil, isolement, communitarisme van de genietingen, terugkeer naar “erger”, naar “pire”, …
Het antwoord van de psychoanalyse is de subversie en de “rebellie van het niet zoals iedereen/pas comme tout le monde”, om het met de mooie formulering van Jacques-Alain Miller te zeggen. Ze vertrekt van het symptoom, dat aan geen ander gelijk is, van de singulariteit voorbij de norm, en biedt het subject de mogelijkheid om zijn plan te trekken met deze onuitgegeven vrijheid. Ze verleent toegang tot een separatie in zoverre ze precies de keerzijde is van de segregatie. Dat wordt mooi aangetoond door Araceli Fuentes, in een kort maar zeer precies vignet uit haar praktijk in een instelling voor toegepaste psychoanalyse die ontstond uit het verlangen van enkele analytici in hartje Madrid.
En ook door deze bijdragen waait de wind van de creatie, creatie die in de kunst een mooi antwoord kan vormen op de “poubellication” van de cultuur. Dat geldt ook voor Dominique Maes, een kunstenaar waarvan u in dit nummer enkele werken en een gefilmd interview terugvindt.
Absoluut verfrissend!
Vertaling Christel Van den Eeden
