Geen vrij volk zonder ongedisciplineerden[1]
“Voorheen, voor dat alles, was er geluk, was er leven, zonder meer.”[2]
Als onze vrijheid aan een zijden draadje hangt, verschijnen er plots heel singuliere wijzen om om te gaan met het reële dat het lichaam treft. Het biedt een kans om een eigen sintomatisch spoor te creëren, maar houdt ook het risico in dat te verliezen.
De auteurs van deze My Way, van Vlassis Skolidis tot Sergio Caretto, Flavia Hofstetter en Solenne Albert, leggen in hun tekst allemaal het accent op het singuliere spoor dat elk subject zich baant in de meanders van het genot dat zich verankert in het lichaam. In onze medische tijdsgeest worden zorgtrajecten uitgestippeld op basis van een onderverdeling van wat men van het lichaam eerst op een hoop heeft gegooid. Dr. Christèle Le Gouill, werkzaam als arts op een dienst chemotherapie, benadrukt echter in haar gesprek met Aurélien Bomy dat men het lichaam “Eén per Eén” moet beschouwen. Ook Dr. Pietro Bartolo, die ons vereert met zijn deelname aan de plenaire zitting van Pipol, onderstreept dit in het bijzonder want “elk lichaam getuigt van de tragedie van een eindeloze reis[3]”.
De durf om deze singuliere stem te laten weerklinken. Als enig spoor naar het leven, als enig spoor van het verlangen. Zou dat de ongedisciplineerdheid zijn waarover Georges Bernanos het heeft? En niet de weigering om zijn stem te geven, die misschien eerder van de orde van de provocatie is waarvan men kan veronderstellen dat ze niet vreemd is aan de norm.
Dit brengt Pierre Parlant in zijn prachtige tekst “Het dodelijk genot van het fascisme” bij de volgende vraag: “Hoe komt het dat het verlangen van een subject, van een menigte, begint te lonken naar de dood in plaats van te kiezen voor het avontuur van een bestaan dat zich eindeloos construeert? Dat het zich wentelt in een dodelijk genot, een genot van wezens die ervoor kiezen niet meer te zijn, behalve in het vieren van de haat, in het ijveren voor de dood”.
De ethiek van de psychoanalyse nodigt ons uit om ons te ontdoen van dit dodelijk genot en iets te laten horen van ons spoor buiten de normen waarmee we het genot behandelen langs de kant van het levende, als koppeling met het spoor het verlangen.
Vertaling Christel Van den Eeden
[1] Titel geïnspireerd door het citaat van Georges Bernanos : « Il faut beaucoup d’indisciplinés pour faire un peuple libre »
[2] Faye Gaël, Petit pays, Grasset, 2016
[3] Bartolo Pietro, Les larmes de sel, JC Lattès, 2017
